Makine Mühendisi ve tasarım açısından çeliğin önemi hakkında uzunca yazılar yazmama gerek yok sanırım. Çünkü makine mühendisi kimliğini kazanmış birinin ya da bu alanda üniversite okuyan birinin çeliğin hayatımızdaki önemini biliyor olduğunu düşünüyorum.
Çeliğe istenilen özellikleri kazandırmak sanıldığı kadar kolay değildir. Birtakım ısıl ve kimyasal işlemler sonucu istenilen özellikteki çelik üretim aşamasında gelir.
Çeliğe istenilen özellikleri kazandırmak için uygulanan yöntemlerden biri de "alaşım elementi" ilavesidir.
Alaşım Elementi Nedir?
Çeliğin özelliklerini değiştirerek istenilen özellikleri kazandırmak amacıyla üretim aşamasında kasıtlı olarak katılan elementlere ALAŞIM ELEMENTLERİ adı verilir. Alaşım elementleri kontrolü bizde olan ve çelik içerisinde istenilen elementlerdir.
Vanadyum çeliğin sertliğini değiştirmede etkili rol oynar.
Öncelikli olarak bilinmesi gereken şey şu ki: Tane sınırlarının küçük olması tane sınırlarını arttıracak, artan tane sınırlarını dislokasyon hareketlerinin gerçekleşmesini zorlayacak ve bu şekilde sertlik artmış olacak...
Gelelim Vanadyuma....
Vanadyumun %0.1 kullanımı bile tane sınırlarının büyümesine engel taşıyacak niteliktedir. Yukarıdaki neden-sonuç ilişkisinden de anlayacağınız üzere tane büyümesinin engellenmesi demek sertlik artışının kazanılması demektir. Vanadyumun çelik içerisinde oluşturduğu karbür-nitrür yapıları homojen dağılarak çözündürülmesi zor vanadyum bileşikleri oluşturur. Bu bileşikler çok yüksek sıcaklıklara çıkılmadığı sürece çözünmez ve tane büyümesinin önüne geçerek çeliğin işlem sırasında sertliğinin azalmasının önüne geçer.
Yorum Gönder